Interview Tom Heerschop – Artist in Residence

Deze zomer verblijft er weer een nieuwe kunstenaar in ons kunstatelier. Deze keer verwelkomen we Tom Heerschop (1972). Hij zal in de maanden juli en augustus zijn intrek nemen op het landgoed van Kloosterhotel Zin. Kunst is een belangrijk onderdeel van ZIN. ZIN heeft Kunst en Kunst heeft ZIN. Daarom hebben we een interview afgenomen met Tom zodat hij alvast wat meer kan vertellen over zichzelf en wat hij hier gaat doen. 

Tekst: Marlou van der Heijden

Het is een prachtige lenteochtend en ik neem contact op met Tom. Zojuist heb ik zijn website bekeken. Het ziet er zo mooi uit en ik word meteen geïnspireerd en vooral geïnteresseerd wie deze kunstenaar is die bij ons op het landgoed verblijft deze zomer. We hebben een mooi gesprek over kunst, muziek en wat deze creatiekrachten beweegt.

Welkom bij ZIN! Kan je iets meer over jezelf delen?

Allereerst wil ik delen dat ik graag de ontmoeting met iedereen bij ZIN wil aangaan. De deur staat open en ik wil dat de werkplek een welkomstplek is. Dus voel je welkom om binnen te lopen deze zomer! 

Als kind was ik regelmatig in het klooster. Ik had een tante die non was en de keuken bestuurde. Fantastisch was het om als kleine jongen tussen honderden vlaaien te staan en over de schouder van de slager mee te kijken. Mijn interesse voor eten, ambacht en voeding komt denk ik daar vandaan. Dit was ook meteen mijn eerste ervaring met het kloosterleven en dat heeft me mede daardoor altijd geïntrigeerd. Nu jaren later kijk ik er dan ook naar uit om in contact te komen met de fraters en te zien hoe het leven nu is op zo’n plek en vanuit een ander perspectief opnieuw te ervaren. Ik groeide op in ’t Gooi in een gezin waarvan mijn ouders uit grote katholieke gezinnen kwamen. Nu woon ik in Eindhoven en ben vader van vier kinderen. Al een tijd had ik de wens om als Artist in Residence op een mooie plek met veel historie te verblijven. Nu is het de perfecte timing. 

Hoe ben je in aanraking gekomen met ZIN?

Naast mijn volledig autonome werk dat ik in mijn atelier maak, heb ik de laatste jaren in opdracht gewerkt, bijvoorbeeld als stadstekenaar van Amsterdam verbonden aan het Stadsarchief (2020) of ter plekke in het Lisse Art Museum (december 2021). Bij deze opdrachten treed ik als het ware in dialoog met plekken, collecties en mensen en breng verhalen van anderen op mijn eigen wijze tot leven in tekeningen. Ik heb daarvoor wel tijd nodig, ik ben geen instant tekenaar, maar wel bij wijze van spreken even ergens wonen. Ik noem dit zelf een ‘artist in archive’ en vanuit dat gegeven sta ik er open voor als artist in residence te werken op plekken buiten mijn eigen atelier. Omdat ik al enige tijd bezig ben in mijn nieuwe tekenwerk met patroonheiligen, zocht ik gericht naar een plek waar ik mij als Artist in Residence volledig zou kunnen onderdompelen in dit onderwerp. Toen ik ZIN ontdekte, vielen alle muntjes voor mij op zijn plaats en heb ik een aanvraag gedaan voor een werkperiode.   

Kan je iets meer vertellen over jezelf als kunstenaar en je werk?

Mijn werk is altijd heel persoonlijk geweest. Wat ik creëerde was een weerslag van wat ik in mijn leven meemaakte. Vroeger letterlijker dan nu, maar nog steeds is er een link met mijn autobiografie. Wat in het leven gebeurt, mag onderdeel zijn van je eigen ontwikkeling als kunstenaar. Hart, hoofd en handen zijn belangrijk in mijn werk. Ze staan met elkaar in verbinding. Ik doe dingen met overgave, reflectie, expressie en impulsiviteit. Een associatieve manier van creëren. 

Jaren geleden heb ik iets besloten. Ik ontdekte dat hoe meer je bezig bent met vrijheid in beeldende kunst, hoe meer je ontdekt dat je niet echt vrij bent. We worden allemaal gevormd. Ik heb bijvoorbeeld op de Gerrit Rietveld Academie gezeten. Deze academie staat bekend om zijn vrijheid en toch werden er, zeker in mijn tijd, veel dogma’s overgebracht. Kunst moet niet narratief zijn, niet decoratief etc.’ Al deze meningen zijn als duiveltjes op mijn schouder gezet. Tijdens het creëren kwamen ze gedag zeggen. Een aantal jaren geleden heb ik besloten ‘’deze stemmetjes’’ zelf gedag te zeggen. Ik heb ze laten gaan. 

Toen heb ik tegen mezelf gezegd: je mag doen wat je wil! Zijn wie je bent. Wees zo vrij mogelijk. Wat wil jij? Ik ben begonnen met een serie die ik ‘De oneindige tekening’ noem. De serie bestaat uit op zichzelf staande tekeningen die allemaal apart een eigen verhaal vertellen, maar ook samen één geheel vormen, een oneindig verhaal. Elke keer als ik een tekening verkoop, maak ik een nieuwe op die plek in de serie en meandert het verhaal op een nieuwe manier weer door. Alle tekeningen resoneren met elkaar.

‘’Alles is met elkaar verbonden’’.

Welke vormen van kunst ga je gebruiken?

Tekenen en Textiel zijn de twee vormen waar ik graag mee werk. Een tijd heb ik door ziekte niet meer met textiel kunnen werken. Het gaat nu gelukkig beter met mij en ik hoop dat ik in de rust bij ZIN hier weer mee aan de slag kan gaan. Voorheen werkte ik of met textiel of de vorm tekenen. Nu wil ik beide vormen combineren. Bij beide werk ik op een zelfde soort manier. Ik werk nooit met schetsen en bedenk nooit wat het moet zijn, het ontstaat. Er ontstaan lagen en verhalen over en door elkaar heen. De kijker kan als in een röntgenfoto door de lagen heen kijken en een eigen verhaal opmaken. Bij textiel werk ik op een zelfde soort manier zonder patronen. 

Wat ben je van plan te gaan doen bij ZIN?

In de periode dat ik stadstekenaar was voor de stad Amsterdam kwam ik in aanraking met de ambachtsgildes en ontdekte de link met patroonheiligen. Ik raakte geïnteresseerd in patroonheiligen, ook omdat ik vanuit huis katholieke waarden en verhalen heb leren kennen,  en wilde meer over ze weten. Wat is hun legende? Hoe zijn ze patroonheiligen geworden? . Als je in een kathedraal loopt in bijvoorbeeld de Spaanse stad Girona ontdek je dat er in de zijbeuken veel verhalen zijn verbeeld over patroonheiligen. Ook als je niets hebt met religie, hebben de verhalen betekenis. In mijn tekeningen krijgen de verhalen een nieuw jasje. Dat is wat ik bij ZIN wil gaan doen. De verhalen van patroonheiligen in een nieuw jasje steken. Ook ben ik heel benieuwd welke patroonheiligen een rol hebben gespeeld voor de fraters.

Nieuwsgierig?

Benieuwd naar de Zin van Kunst? Kijk hier voor meer informatie over Kunst bij Zin.